Bierna agresja

Bierna agresja to subtelna, często trudna do zauważenia forma wyrażania negatywnych emocji. Być może nawet nieświadomie sam jej używałeś. Osoby wykazujące bierną agresję mogą unikać bezpośredniej konfrontacji lub ukrywać swoje prawdziwe emocje, obracając je w żart. Wydawać by się mogło, że to nic strasznego, ale ich zachowanie wciąż może być szkodliwe i destrukcyjne dla relacji międzyludzkich.

Czym jest bierna agresja?

Bierna agresja to sposób wyrażania gniewu, frustracji lub niezadowolenia w pośredni sposób. Może przybierać także różne formy:

sarkazm: używanie ironicznych lub złośliwych komentarzy, które mają na celu zranienie drugiej osoby;

unikanie: ignorowanie lub unikanie osoby, z którą mamy konflikt, zamiast rozwiązywania problemu;

opóźnianie: celowe opóźnianie wykonania zadań lub obowiązków, aby wywołać frustrację u innych;

zaniedbywanie: niewywiązywanie się z obietnic lub obowiązków, co może prowadzić do problemów w relacjach.

Dlaczego ludzie stosują bierną agresję?

Bierna agresja często wynika z nieumiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami w sposób zdrowy i konstruktywny. Osoby sięgające po pasywną agresję najczęściej chcą osiągnąć jakiś cel, na przykład uniknąć konfrontacji. Dzięki temu mają większe pole do manipulacji i mogą wyrażać swoje negatywne emocje w dwuznacznych komentarzach lub pod postacią ciętego żartu.

Brak umiejętności komunikacyjnych – osoby, które nie potrafią wyrażać swoich uczuć i potrzeb w sposób asertywny, mogą uciekać się do biernej agresji. Ludzie z niskim poczuciem własnej wartości mogą używać biernej agresji jako sposobu na kontrolowanie sytuacji i wyrażanie swojej frustracji. Może to być także spowodowane doświadczeniami z przeszłości – nieustanna krytyka, przemoc domowa czy trudne wydarzenia mogą skłaniać do używania tej formy agresji.

Jak rozpoznać bierną agresję?

Rozpoznanie biernej agresji może być trudne, ponieważ jest ona często subtelna i ukryta. Jednak można zauważyć kilka wzorców zachowań i sygnałów:

• sarkastyczne komentarze lub ironia w rozmowach,
• unikanie odpowiedzialności za swoje działania lub obwinianie innych za swoje problemy,
• ciche dni, czyli celowe milczenie lub unikanie rozmów jako forma karania drugiej osoby,
• komplementy z uszczypliwymi uwagami,
• foch – „nie odezwę się, póki nie domyślisz się, co jest nie tak”,
• obracanie każdej konfliktowej sytuacji w żart,
• unikanie kontaktu wzrokowego podczas rozmowy, np. ograniczanie się do kiwania głową,
• wypominanie konfliktów, które wcześniej uznano za rozwiązane,
• podważanie czyichś umiejętności.

Odbiorca takiej komunikacji może odczuwać bezradność, złość i dezorientację. Czuje, że coś jest nie tak, ale trudno mu sprecyzować, co dokładnie. Osoby postronne także mogą nie zauważyć takiego zachowania, bo wszystko na pozór jest ubrane w miłe słowa. Jeżeli jednak czujemy się niekomfortowo, warto temu przeciwdziałać, aby utrzymać zdrowe i dobre relacje z innymi.

Jak radzić sobie z bierną agresją?

Radzenie sobie z bierną agresją wymaga cierpliwości i asertywności. Warto również zastanowić się, czy w danej relacji nadal chcemy być. Jeżeli tak, warto spróbować wykorzystać jedną z poniższych strategii:

Rozmowa: nie odpowiadaj bierną agresją na bierną agresję. Staraj się otwarcie i spokojnie rozmawiać o problemach, ponieważ to pokazuje, że taka forma komunikacji jest bezpieczna i możliwa.

Zadawanie pytań: pytaj o powody zachowania drugiej osoby i pokazuj, że bez mówienia o swoich potrzebach trudno jest oczekiwać, że ktoś na nie odpowie.

Ustalanie granic: określ, jakie zachowania są dla ciebie nieakceptowalne, i komunikuj to jasno. Może to być szansa na wypracowanie wspólnego języka.

Szukaj wsparcia: jeśli nie możesz poradzić sobie z bierną agresją samodzielnie, rozważ skorzystanie z pomocy terapeuty lub mediatora.

Jeżeli rozpoznajemy takie zachowania u siebie, warto zadać sobie następujące pytania:

Czy te zachowania występują w jednej relacji, czy są stałym wzorcem komunikacji?

Czy uciekam się do takiej komunikacji w określonych sytuacjach?

Co się dzieje, co czuję, gdy komunikuję się wprost?

Co ułatwia mi mówienie o sobie?

Co sprawia mi największą trudność w otwartej komunikacji?

Warto rozważyć rozpoczęcie nauki asertywności. Umiejętność wyrażania swoich emocji w sposób asertywny pozwala nie uciekać się do biernej agresji. Uczy, jak komunikować swoje potrzeby w sposób otwarty, z poszanowaniem drugiej osoby. Warto także słuchać tego, co mówią do nas inni. Przyjmowanie informacji zwrotnych na swój temat nie zawsze jest łatwe, ale pozwala zrozumieć, jak nasze zachowanie jest odbierane przez innych i jakie niesie za sobą konsekwencje.

Bierna agresja to ukryta forma wyrażania negatywnych emocji, która może prowadzić do problemów w relacjach i komunikacji. Rozpoznanie i radzenie sobie z bierną agresją wymaga cierpliwości, empatii i umiejętności komunikacyjnych. Praktykowanie otwartej i asertywnej komunikacji pomaga budować zdrowsze i bardziej satysfakcjonujące relacje.

Koniec roku to dobry czas na podsumowania, więc warto zastanowić się również nad naszą komunikacją z innymi. Okres świąteczny będzie doskonałym momentem do obserwacji własnych zachowań i reakcji.